Εκτέλεση συνταγής
Το πρώτο που θα έπρεπε να ξεπεράσουμε για να αναπτύξουμε τη γεύση μας είναι να σταματήσουμε να φοβόμαστε να δοκιμάσουμε. Το κάθε τρόφιμο ή ποτό που γευόμαστε σίγουρα είναι διαφορετικό όταν το φτιάχνει ο τάδε από όταν το φτιάχνει ο δείνα.
Για παράδειγμα: αγόρασα μία κολοκύθα από αυτές τις… πορτοκαλί και μεγάλες που φορούν τα Αμερικανάκια το Halloween και όταν είπα ότι θα την κάνω φαγητό ή σούπα, οι άνθρωποι που μου την πούλησαν, κάπου στον δρόμο μεταξύ Αγρινίου και Μεσολογγίου, ξαφνιάστηκαν. Αυτοί έχουν συνηθίσει να την κάνουν μόνο κολοκυθόπιτα.
Μεγάλο πράγμα η συνήθεια. Ξέρετε την παροιμία που λέει ότι πρώτα πεθαίνει ο άνθρωπος και μετά το χούι; Έ, κάπως έτσι είναι και με τη γεύση. Πρώτα θα πρέπει να μας προσβάλουν και μετά θα μάθουμε να δοκιμάζουμε. Και άντε, καλά αυτοί που δεν ξέρουν και προσπαθούν να μάθουν ή καλύτερα «προσπαθούμε» να τους μάθουμε. Με μας που «ξέρουμε» τι γίνεται; Ξέρουμε ή το «παίζουμε» ότι ξέρουμε; Και ας υποθέσουμε ότι ξέρουμε, γιατί δεν κρατάμε τις παραμέτρους που πρέπει;
Θα αναφέρω κάποιες, όχι ότι δεν τις ξέρετε, αλλά για να κάνουμε κουβέντα. Το σημαντικότερο είναι η στιγμή που δοκιμάζουμε και εννοώ την ώρα της ημέρας σύμφωνα με τη διάθεση και τις δραστηριότητές μας. Δεν θα έχουμε σωστή άποψη αν, για παράδειγμα, είμαστε αγχωμένοι ή εκνευρισμένοι. Δυστυχώς, η διάθεση είναι μεγάλο ατού για τον καθένα μας.
Τι κάναμε πριν και τι κάναμε την προηγούμενη ημέρα; Μπορούμε να δοκιμάσουμε ένα πρωινό που δεν έχουμε κοιμηθεί καλά και έχουμε hangover από τις χθεσινές tequilas;
Και ας πούμε ότι δεν ήπιαμε χθες και κοιμηθήκαμε καλά. Τι φάγαμε σήμερα; Σίγουρα η γεύση μας δεν είναι σωστή ή βρίσκεται στο 20% της απόδοσής της έπειτα από ένα πλήρες γεύμα. Όταν είμαστε «γεμάτοι» πώς μπορούμε να κρίνουμε;
Τα παξιμάδια είναι καλά γιατί «τραβούν» τα υγρά του στομάχου και το ψωμί είναι καλό γιατί «τραβάει» οτιδήποτε έχει μείνει στο στόμα (λίπος, σάλια και οσμές).
Ξέρετε ότι και το περιβάλλον παίζει τον ρόλο του. Τα αρωματικά μαγαζιά δεν ενδείκνυνται, το πολύ και το λίγο φως επηρεάζουν αρνητικά, οι υψηλές και οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν είναι ιδανικές και το ίδιο μπορεί να επηρεάσει ο θόρυβος και η υγρασία.
Η γευσιγνωσία είναι ομαδικό άθλημα. Δεν ξέρω και δεν πιστεύω να γνωρίσω κάποιον που να είναι τόσο σωστός και απόλυτος στην κρίση του, ώστε να μπορεί να καταφέρει μόνος του να… φτιάξει ένα φανταστικό χαρμάνι, για παράδειγμα.
Η απόλυτη γεύση πιστεύω ότι είναι σαν τον τέλειο espresso: Ουτοπία!
Όταν προσπαθούμε να κρίνουμε κάτι γευστικά καλό είναι να ανταλλάσουμε απόψεις. Κάτι που δεν το βρήκε η δική μου γλώσσα μπορεί να το βρήκε η δική σου. Άσε που το σωστότερο είναι να μην κρίνεις με την πρώτη φορά. Διάβαζα για έναν μεγάλο γευσιγνώστη φαγητού στις ΗΠΑ, πως όταν πάει να κρίνει ένα πιάτο σε ένα εστιατόριο θα πάει τρεις φορές. Την πρώτη θα σχηματίσει μια άποψη, τη δεύτερη θα δει αν ήταν το ίδιο με την πρώτη ή αν έτυχε να βγει έτσι και την τρίτη θα είναι σίγουρος για το συμπέρασμα που θα βγάλει. Φανταστείτε να πρέπει να δοκιμάσει κάτι που δεν του αρέσει!
Πρέπει να ξεπλένουμε το στόμα μας με νερό ή σόδα, όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα, αλλά όχι κρύα ή παγωμένα γιατί μας μουδιάζουν τους θύλακες της γλώσσας.
Οι φορές που θα δοκιμάσουμε πρέπει να είναι λίγες. Δεν μπορούμε να δοκιμάζουμε συνέχεια και τα πάντα. Θα έλεγα το πολύ μέχρι πέντε προϊόντα σε μία μέρα και αυτά με μεγάλα διαλείμματα. Η μνήμη είναι μεγάλος σύμμαχος.
Και στο τέλος θα πρέπει να μάθουμε να μιλάμε γι’ αυτό που γευτήκαμε. Όλα έχουν τη σχετική ορολογία τους. Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε κάτι αν δεν έχουμε λεξιλόγιο. Ουσιαστικά αναγνωρίζουμε μόνον αυτά που μπορούμε να περιγράψουμε.
Σίγουρα δεν καπνίζουμε και αποφεύγουμε τις ενδιάμεσες έντονες γεύσεις.
Τώρα, μετά από όλα αυτά, μπορείτε να σκεφτείτε κάποιους που κρίνουν και δεν κάνουν σχεδόν τίποτα από τα παραπάνω; Πώς κρίνουν και πώς επηρεάζουν την κοινή γνώμη για το τι είναι καλό και τι όχι. Και αν αυτοί οι λίγοι δεν έχουν καλή κρίση, πώς μπορούν να μεταδώσουν το καλό, αφού δεν είναι σε θέση να το γευτούν; Και πώς τότε θα εκπαιδεύσουμε τον κόσμο να πίνει καλό καφέ, αφού εσύ που μεγάλωσες με σκληρούς καφέδες δεν καταλαβαίνεις ποιος είναι ο εξεζητημένος;
Είναι μπλέξιμο και θα αργήσει να ξεκαθαρίσει. Ας κάνουμε όλοι κάτι γι’ αυτό, έναν καλό καφέ, έναν σωστό cappuccino, έναν φρέσκο φίλτρου και θέλω να πιστεύω ότι θα δούμε αλλαγές στην Ελλάδα όσον αφορά την αγορά του καφέ.
Για παράδειγμα: αγόρασα μία κολοκύθα από αυτές τις… πορτοκαλί και μεγάλες που φορούν τα Αμερικανάκια το Halloween και όταν είπα ότι θα την κάνω φαγητό ή σούπα, οι άνθρωποι που μου την πούλησαν, κάπου στον δρόμο μεταξύ Αγρινίου και Μεσολογγίου, ξαφνιάστηκαν. Αυτοί έχουν συνηθίσει να την κάνουν μόνο κολοκυθόπιτα.
Μεγάλο πράγμα η συνήθεια. Ξέρετε την παροιμία που λέει ότι πρώτα πεθαίνει ο άνθρωπος και μετά το χούι; Έ, κάπως έτσι είναι και με τη γεύση. Πρώτα θα πρέπει να μας προσβάλουν και μετά θα μάθουμε να δοκιμάζουμε. Και άντε, καλά αυτοί που δεν ξέρουν και προσπαθούν να μάθουν ή καλύτερα «προσπαθούμε» να τους μάθουμε. Με μας που «ξέρουμε» τι γίνεται; Ξέρουμε ή το «παίζουμε» ότι ξέρουμε; Και ας υποθέσουμε ότι ξέρουμε, γιατί δεν κρατάμε τις παραμέτρους που πρέπει;
Θα αναφέρω κάποιες, όχι ότι δεν τις ξέρετε, αλλά για να κάνουμε κουβέντα. Το σημαντικότερο είναι η στιγμή που δοκιμάζουμε και εννοώ την ώρα της ημέρας σύμφωνα με τη διάθεση και τις δραστηριότητές μας. Δεν θα έχουμε σωστή άποψη αν, για παράδειγμα, είμαστε αγχωμένοι ή εκνευρισμένοι. Δυστυχώς, η διάθεση είναι μεγάλο ατού για τον καθένα μας.
Τι κάναμε πριν και τι κάναμε την προηγούμενη ημέρα; Μπορούμε να δοκιμάσουμε ένα πρωινό που δεν έχουμε κοιμηθεί καλά και έχουμε hangover από τις χθεσινές tequilas;
Και ας πούμε ότι δεν ήπιαμε χθες και κοιμηθήκαμε καλά. Τι φάγαμε σήμερα; Σίγουρα η γεύση μας δεν είναι σωστή ή βρίσκεται στο 20% της απόδοσής της έπειτα από ένα πλήρες γεύμα. Όταν είμαστε «γεμάτοι» πώς μπορούμε να κρίνουμε;
Τα παξιμάδια είναι καλά γιατί «τραβούν» τα υγρά του στομάχου και το ψωμί είναι καλό γιατί «τραβάει» οτιδήποτε έχει μείνει στο στόμα (λίπος, σάλια και οσμές).
Ξέρετε ότι και το περιβάλλον παίζει τον ρόλο του. Τα αρωματικά μαγαζιά δεν ενδείκνυνται, το πολύ και το λίγο φως επηρεάζουν αρνητικά, οι υψηλές και οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν είναι ιδανικές και το ίδιο μπορεί να επηρεάσει ο θόρυβος και η υγρασία.
Η γευσιγνωσία είναι ομαδικό άθλημα. Δεν ξέρω και δεν πιστεύω να γνωρίσω κάποιον που να είναι τόσο σωστός και απόλυτος στην κρίση του, ώστε να μπορεί να καταφέρει μόνος του να… φτιάξει ένα φανταστικό χαρμάνι, για παράδειγμα.
Η απόλυτη γεύση πιστεύω ότι είναι σαν τον τέλειο espresso: Ουτοπία!
Όταν προσπαθούμε να κρίνουμε κάτι γευστικά καλό είναι να ανταλλάσουμε απόψεις. Κάτι που δεν το βρήκε η δική μου γλώσσα μπορεί να το βρήκε η δική σου. Άσε που το σωστότερο είναι να μην κρίνεις με την πρώτη φορά. Διάβαζα για έναν μεγάλο γευσιγνώστη φαγητού στις ΗΠΑ, πως όταν πάει να κρίνει ένα πιάτο σε ένα εστιατόριο θα πάει τρεις φορές. Την πρώτη θα σχηματίσει μια άποψη, τη δεύτερη θα δει αν ήταν το ίδιο με την πρώτη ή αν έτυχε να βγει έτσι και την τρίτη θα είναι σίγουρος για το συμπέρασμα που θα βγάλει. Φανταστείτε να πρέπει να δοκιμάσει κάτι που δεν του αρέσει!
Πρέπει να ξεπλένουμε το στόμα μας με νερό ή σόδα, όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα, αλλά όχι κρύα ή παγωμένα γιατί μας μουδιάζουν τους θύλακες της γλώσσας.
Οι φορές που θα δοκιμάσουμε πρέπει να είναι λίγες. Δεν μπορούμε να δοκιμάζουμε συνέχεια και τα πάντα. Θα έλεγα το πολύ μέχρι πέντε προϊόντα σε μία μέρα και αυτά με μεγάλα διαλείμματα. Η μνήμη είναι μεγάλος σύμμαχος.
Και στο τέλος θα πρέπει να μάθουμε να μιλάμε γι’ αυτό που γευτήκαμε. Όλα έχουν τη σχετική ορολογία τους. Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε κάτι αν δεν έχουμε λεξιλόγιο. Ουσιαστικά αναγνωρίζουμε μόνον αυτά που μπορούμε να περιγράψουμε.
Σίγουρα δεν καπνίζουμε και αποφεύγουμε τις ενδιάμεσες έντονες γεύσεις.
Τώρα, μετά από όλα αυτά, μπορείτε να σκεφτείτε κάποιους που κρίνουν και δεν κάνουν σχεδόν τίποτα από τα παραπάνω; Πώς κρίνουν και πώς επηρεάζουν την κοινή γνώμη για το τι είναι καλό και τι όχι. Και αν αυτοί οι λίγοι δεν έχουν καλή κρίση, πώς μπορούν να μεταδώσουν το καλό, αφού δεν είναι σε θέση να το γευτούν; Και πώς τότε θα εκπαιδεύσουμε τον κόσμο να πίνει καλό καφέ, αφού εσύ που μεγάλωσες με σκληρούς καφέδες δεν καταλαβαίνεις ποιος είναι ο εξεζητημένος;
Είναι μπλέξιμο και θα αργήσει να ξεκαθαρίσει. Ας κάνουμε όλοι κάτι γι’ αυτό, έναν καλό καφέ, έναν σωστό cappuccino, έναν φρέσκο φίλτρου και θέλω να πιστεύω ότι θα δούμε αλλαγές στην Ελλάδα όσον αφορά την αγορά του καφέ.
